Seminarium Warszawskie | W kręgu warszawskich awangard

Kategoria: Popularyzacja, Seminarium Warszawskie
XLVII Seminarium Warszawskie
W kręgu warszawskich awangard
Organizatorzy:
Centrum Badań nad Kulturą Warszawy Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum Warszawy
22 kwietnia 2025 roku o godzinie 18:00
Kino Syrena w Muzeum Warszawy (Rynek Starego Miasta 42, parter, wejście przez drewnianą bramę od ul. Nowomiejskiej)
📍wstęp wolny
Prowadzący: dr Paweł Weszpiński oraz dr hab. Mikołaj Madurowicz
Spotkanie stacjonarne. Rejestracja wydarzenia zostanie udostępniona jak tylko to będzie możliwe.
- Kiedy i dlaczego Warszawa była i jest miejscem historycznych manifestów awangardowych w słowie, czynie, rzeczy… – innymi słowy – w jakich okolicznościach rodziły się i rodzą warszawskie batalie „o nowe”?
- Czy Warszawa w ogóle sprzyjała i sprzyja awangardom?
- Której i jakiej awangardy: dawnej czy współczesnej, artystycznej czy architektonicznej, sytuacyjnej czy programowej, rozumianej w liczbie pojedynczej czy mnogiej?
- Czy chodzi nam rzeczywiście o warszawską awangardę, czy raczej o retroawangardę, postawangardę lub kontrawangardę?
- Kim byli, a kim są warszawskie/warszawscy przedstawicielki/przedstawiciele awangard?
- Które ze stołecznych instytucji i organizacji służyły bądź nadal służą awangardowym przedsięwzięciom?
- Czy warszawskie awangardy – różniące się przecież wzajemnie – były albo wydają się wciąż podobne do awangard krakowskich, lubelskich, gdańskich, a może paryskich czy nowojorskich?
- W końcu: w jakiej dziedzinie Warszawa wydaje się najbardziej awangardowa – a w jakiej chociaż trochę?
Arnold Hauser w Filozofii historii sztuki (1970) tak pisał:
„Historia sztuki jest procesem, w którym walka o to, co nowe i indywidualne, stopniowo napina granice konwencji i od czasu do czasu je przerywa. Nie ma takiej przemiany stylistycznej, której by ta formuła nie obejmowała. Prostolinijny rozwój danego stylu jest związany nieuchronnie z postępującą konwencjonalizacją form, ale każda nowa idea stylistyczna przerywa ten proces do pewnego stopnia”.
Przenikliwym rozwinięciem przywołanej myśli wydaje się zbiór esejów zawartych w numerze 5 „Tekstów Drugich” (2024) zatytułowanym „Bezformie awangardy”. Gdzie i kiedy się więc zaczynały i zaczynają, a gdzie i kiedy kończyły i kończą konwencjonalności warszawskie – w świetle problematyki awangardy?
W Seminarium biorą udział:
dr Jakub Jerzy Czarkowski, prof. AWS
nauczyciel dyplomowany, wykładowca, andragog, pedagog mediów. Prorektor ds. Dydaktycznych Akademii Wymiaru Sprawiedliwości. Doświadczenia zawodowe zdobywał w placówkach specjalnych, Rodzinnym Domu Dziecka. Zajmował stanowisko dyrektora Liceum Ogólnokształcącego i dyrektora Bursy. Jest członkiem redakcji czasopism specjalistycznych i redaktorem naczelnym „International Journal of New Economics and Social Sciences” (IJONESS). Zajęcia akademickie realizował na UW WP, APS, UW-MSC SWPS i innych. Od 2018 r. związany z Wyższą Szkołą Kryminologii i Penitencjarystyki w Warszawie, a od 2020 profesor tej uczelni – obecnie Akademii Wymiaru Sprawiedliwości (AWS). Prowadził projekty badawcze, m.in. „Rodzice o szkole” (współfinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich Narodowego Instytutu Wolności) czy „Społeczny obraz pieczy zastępczej” (realizowany w UW-MSC). Autor wielu artykułów i publikacji książkowych m.in. E-learning dla dorosłych (2012), Korepetycje w cyfrowym świecie (2019), Kształcenie komplementarne człowieka dorosłego (2024).
dr hab. Marta Rakoczy, prof. UW
kulturoznawczyni, filozofka, kieruje Zakładem Antropologii Słowa w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz koordynuje prace pracowni naukowej w Korczakianum – Muzeum Warszawy. Zajmuje się antropologią pisma, antropologią edukacji oraz kulturowymi studiami nad dzieciństwem i młodzieżą, a także kulturową historią polskiego międzywojnia, z naciskiem na międzywojenne praktyki i narracje pedagogiczne. Autorka książek: Władza liter. Polskie procesy modernizacyjne a awangarda (2022), Słowo – działanie – kontekst. O etnograficznej koncepcji języka Bronisława Malinowskiego (2012), Polityki pisma. Szkice plenerowe z pajdocentrycznej nowoczesności (2018). Współredaktorka publikacji: Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej (2014), Antropologia praktyk językowych (2016), Historia mówiona w praktykach humanistycznych (2019), Praktyki piśmienne / Warsztaty humanistyczne („Almanach antropologiczny” 2024).
dr hab. Aleksander Wójtowicz, prof. UMCS
historyk literatury, edytor, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, kierownik Muzeum Józefa Czechowicza w Lublinie. Zajmuje się dziejami europejskich ruchów awangardowych, współczesną sztuką eksperymentalną oraz edytorstwem literatury dwudziestego wieku. Autor książek: Cogito i „sejsmograf podświadomości”. Proza Pierwszej Awangardy (2010), Nowa Sztuka. Początki (i końce) (2017), „Epoka wielkiego zamętu”. Szkice o literaturze nowoczesnej (2020), Awangarda lubelska, t. 1 – Energie Reflektora (2024) oraz współredaktor monografii, edycji krytycznych i popularnych. Publikował m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Ruchu Literackim”, „Tekstach Drugich”. „Sztuce Edycji”, „Kwartalniku Filmowym” oraz czasopiśmie „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”.
Nasze Seminaria to interdyscyplinarne i wielowątkowe, poświęcone Warszawie dyskusje zaproszonych gości oraz wszystkich zainteresowanych uczestników. To spotkania instytucji nauki z instytucją kultury – czyli Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Warszawy – z udziałem specjalistek i specjalistów zajmujących się w swoich badaniach Warszawą.
Seminaria Warszawskie wpisały się na stałe w kalendarz wydarzeń varsavianistycznych i są okazją do comiesięcznych ważnych rozmów o naszym mieście.
Program cyklu Seminarium Warszawskie (sezon IV)
Relacje z Seminariów Warszawskich dostępne są na Facebooku Muzeum Warszawy