Seminarium Warszawskie | Spotkajmy się przy Prusie, czyli o księgarniach Warszawy

Kategoria: Popularyzacja, Seminarium Warszawskie

XLVIII Seminarium Warszawskie

Spotkajmy się przy Prusie, czyli o księgarniach Warszawy

Organizatorzy:

Centrum Badań nad Kulturą Warszawy Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum Warszawy

20 maja 2025 roku o godzinie 18:00

Kino Syrena w Muzeum Warszawy (Rynek Starego Miasta 42, parter, wejście przez drewnianą bramę od ul. Nowomiejskiej)

📍wstęp wolny

Prowadzący: dr Paweł Weszpiński oraz dr hab. Mikołaj Madurowicz 

Filmowy zapis Seminarium dostępny będzie na kanale You Tube Muzeum Warszawy →YouTube Muzeum Warszawy

Podczas majowego Seminarium Warszawskiego zastanawiamy się nad współczesnym księgarstwem warszawskim.

• Czy bycie księgarzem w Warszawie to jeszcze biznes, czy już tylko misja?
• Ile jest księgarni w naszym mieście i gdzie są zlokalizowane?
• Jakie rodzaje księgarń znajdują się stolicy?
• Co oprócz książek oferują te placówki – i gdzie leży granica między księgarnią a nieksięgarnią?
• Czy antykwariaty stanowią konkurencję dla rynku księgarskiego, czy raczej jest to jedna z jego gałęzi?
• Czy istnieje fenomen „księgarni warszawskiej” (bo chyba nie jest to po prostu „księgarnia w Warszawie”)?
• Jakie były legendarne księgarnie warszawskie i jacy byli słynni księgarze warszawscy?

Księgarnie w Warszawie mają znakomitą historię, o czym pisał m.in. Andrzej Zahorski w „Warszawie za Sasów i Stanisława Augusta”:

„Gdy mówimy o księgozbiorach warszawskich, wypada też rzucić okiem na drukarnie i księgarnie stolicy. (…) [Michał] Gröll (1722–1798) był nie tylko drukarzem, ale również księgarzem i nakładcą. Z książką polską i polskim rynkiem księgarskim zetknął się w latach pięćdziesiątych [XVIII wieku], prowadząc firmę księgarską w Dreźnie. Nie zrywając handlowych kontaktów z tym miastem, już w połowie 1759 r. przeniósł się do Warszawy i mając zapewnione mieszkanie na Zamku, załatwiał królewskie zakupy przeważnie z zakresu uzupełniania księgozbioru. (…) Wreszcie w 1763 r. postanowił rozszerzyć swą działalność; otworzył w samym sercu kupieckiej Warszawy, w Marywilu, nie tylko księgarnię, lecz i kantor ogłoszeń oraz salę aukcyjną”.

Poza Michałem Gröllem, Wawrzyńcem Mitzlerem de Kolof, Piotrem Dufourem – byli i inni. W znacznie wcześniejszym opracowaniu pióra Aleksandra Kraushara czytamy, że warszawski stan księgarski:

„…szczycił się firmami: Hebanowskich, Różyckich, Szrejberów i innych, które z dziada na ojca, z ojca na syna przechodziły w dziedzictwie, oparte na dawnych przywilejach, przez Akademię Krakowską, po odbyciu należytego egzaminu, im udzielanych, a przez monarchów kolejno zatwierdzanych. Wiemy również, że zazdrosny o takie przywileje cech introligatorów, usiłował doniosłość ich osłabić i sobie cząstkę ich przyswoić…”

W Seminarium wzięli udział:

Czesław Apiecionek
po studiach na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego pracował w wydawnictwach „Wema” i „Polonia”. W latach 1977–1989 był współpracownikiem podziemnych oficyn wydawniczych. W 1988 r. otworzył w Warszawie pierwszą prywatną księgarnię – antykwariat Optimus, a rok później założył oficynę wydawniczą AiR. W 1991 r. uruchomił nowoczesną księgarnię Odeon (połączył w niej sprzedaż literatury z muzyką, a reklamował jako „najpiękniejszą księgarnię między Berlinem a Tokio”), wkrótce rozbudowaną w sieć. Należały do niej placówki księgarskie w Warszawie – przy ul. Hożej oraz przy ul. Wiejskiej – i przez pewien czas również księgarnia „Pod Globusem” w Krakowie. W 2005 r. sprzedał firmę Odeon AiR, pozostawiając sobie niewielki antykwariat przy ul. Mokotowskiej w Warszawie. W 2004 r. założył Agencję Literacką Puenta, która reprezentuje spadkobierców Ryszarda Kapuścińskiego, a od 2007 r. również innych polskich pisarzy za granicą. Jest wieloletnim promotorem książki i czytelnictwa w prasie, radiu i telewizji, prowadził też kilka cyklicznych programów autorskich w TVP, TV Biznes, Radiu Zet, Trójce. Był członkiem rady nadzorczej Domu Książki Warszawa. W marcu 2004 r. został wybrany do zarządu Stowarzyszenia Księgarzy Polskich i pełnił w nim funkcję wiceprezesa. W podwarszawskim Izabelinie, gdzie mieszka, w latach 1998–2014 roku organizował „Izabelińskie Spotkania z Książką”, na które zapraszał wielu znanych pisarzy. W trakcie XV jubileuszowych „Spotkań” w 2013 r. wyróżniono go tytułem „Izabelińczyka roku”. Był doradcą ministra kultury, a także jurorem Warszawskiej Premiery Literackiej. Wielokrotnie nagradzany za swoją działalność. W 2011 r. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Medalem „Gloria Artis”. Pasje książkowe łączy z pasją do futbolu i podroży włoskich.

Łukasz Bartnicki
ukończył historię na Uniwersytecie Warszawskim, z księgarstwem zawodowo związany jest prawie ciągle od 2007 r. W Głównej Księgarni Naukowej im. Bolesława Prusa pracuje od 2016 r.

Waldemar Szatanek
antykwariusz i księgarz. Książkami zaczął handlować w 1989 r. w wieku 12 lat . Od 2000 r. prowadzi antykwariat książkowy na warszawskich Bielanach, który w międzyczasie rozrósł się w małą księgarską sieć. Animator rynku książki , współorganizator takich imprez książkowych, jak „Cmentarzysko Zapomnianych Książek”, „Giełda Książek Przeczytanych”, „Izabelińskie Spotkania z Książką”, „Warszawskie Targi Książki” i wielu innych. Członek Stowarzyszenia Księgarzy Polskich, redaktor w KsiążkaTV. Prowadzi w Warszawie i Izabelinie spacery historyczne i literackie. Działacz społeczny i polityczny , a także samorządowiec.

Zofia Szpojankowska
która tak nam o sobie opowiedziała: „decyzję o pracy w księgarni podjęłam w wieku 12 lat. Książki były ze mną od zawsze. Ukończyłam Liceum Księgarskie w Warszawie i od 1971 r. zaczęłam pracę w księgarni im. W. Broniewskiego na Żoliborzu przy pl. Komuny Paryskiej (obecnie pl. Wilsona). Od 1982 r. zostałam najmłodszą kierowniczką księgarni na ul. Nowy Świat, którą sprywatyzowałam w 1989 r. – i w latach 1990–2015 funkcjonowała jako Leksykon. W 2016 r. zostałam kierowniczką Księgarni Warszawskiej Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego (do 2018). Cały tan czas byłam aktywnym członkiem Stowarzyszenia Księgarzy Polskich, a w 2021 r. zostałam przewodniczącą Stowarzyszenia (od 2023 r. – prezeską). Czynną zawodowo księgarką byłam 50 lat. Mam wszystkie odznaczenia zawodowe i odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

Nasze Seminaria to interdyscyplinarne i wielowątkowe, poświęcone Warszawie dyskusje zaproszonych gości oraz wszystkich zainteresowanych uczestników. To spotkania instytucji nauki z instytucją kultury – czyli Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Warszawy – z udziałem specjalistek i specjalistów zajmujących się w swoich badaniach Warszawą.
Seminaria Warszawskie wpisały się na stałe w kalendarz wydarzeń varsavianistycznych i są okazją do comiesięcznych ważnych rozmów o naszym mieście.

Udostępnij: